Τετάρτη 6 Απριλίου 2011

Τσερνόμπιλ και Ταρκόφσκι


«Μετά το δυστύχημα στο Τσερνόμπιλ, αυτό το βιβλίο απέκτησε τελείως διαφορετικό νόημα για μένα, όπως και η ταινία του Ταρκόφσκι. Οι εικόνες που περιγράφονται είναι όμοιες με αυτά που βλέπω στη Ζώνη», διηγείται στην «Καθημερινή» ο Αλεξάντρ Ναούμοβ, δημοσιογράφος και «Στάλκερ», δηλαδή κάποιος που επισκέπτεται την απαγορευμένη περιοχή γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο. Οι όροι «Ζώνη» και «Στάλκερ» είναι δανεικοί από το βιβλίο των Αρκάντι και Μπόρις Στρουγκάτσκι «Πικνίκ δίπλα στο δρόμο» και την ταινία του Αντρέι Ταρκόφσκι «Στάλκερ». Το βιβλίο εκδόθηκε το 1972, η ταινία βγήκε το 1979, ενώ πριν από 23 χρόνια, στις 26 Απριλίου του 1986, συνέβη το πυρηνικό δυστύχημα. Τα κοινά στοιχεία μεταξύ της «Ζώνης» που περιγράφεται στο βιβλίο με το Τσερνόμπιλ είναι τόσο εμφανή, που η σύγκριση γίνεται αυτόματα.

Η καταστροφή, τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, τα λουλούδια που δεν μυρίζουν, ο στρατιωτικός αποκλεισμός, οι λαφυροκυνηγοί, ο φόβος και η αυτοθυσία των «Στάλκερ» που μπαίνουν σε μια περιοχή γεμάτη θάνατο για να κλέψουν από μερικά μπιχλιμπίδια μέχρι ένα κομμάτι ανθρωπιάς και ελπίδας είναι οι συνδετικοί κρίκοι της «Ζώνης» της τέχνης και της πραγματικής στη ΒΑ Ουκρανία. Ακόμα και η αρρώστια από την οποία πάσχει η κόρη του πρωταγωνιστή «εξαιτίας της Ζώνης» παραπέμπει στα χιλιάδες παιδιά που γεννήθηκαν ανάπηρα λόγω της ραδιενέργειας απ' το πυρηνικό δυστύχημα.

Το «Πικνίκ δίπλα στον δρόμο», από τα καλύτερα δείγματα της σοβιετικής επιστημονικής φαντασίας, αποτέλεσε την πρώτη ύλη για τη δημιουργία της ταινίας «Στάλκερ» του Ταρκόφσκι. Περιγράφει μια απαγορευμένη περιοχή που δέχθηκε επίσκεψη εξωγήινων, με αποτέλεσμα να εκδηλωθούν ανεξήγητα φαινόμενα. Πρωταγωνιστής είναι ένας λαφυροκυνηγός που μπαίνει στην περιοχή παράνομα, διακινδυνεύοντας τη ζωή του. «Οπως ακριβώς και στο βιβλίο, αρκετοί ριψοκίνδυνοι τυχοδιώκτες περνούν παράνομα εντός της για λαφυραγωγία. Επίσης, οι επιστήμονες που εισχωρούν στη «Ζώνη» για έρευνες αποκαλούνται χαϊδεύτηκα «Στάλκερ»...», γράφει ο Μανώλης Ασημιάδης στον επίλογο της ελληνικής έκδοσης του «Πικνίκ δίπλα στον δρόμο», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΑΩ.

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 24-04-09

Δεν υπάρχουν σχόλια: